Ένα παράδειγμα κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης (Κοιν.Σ.Επ.)
Του Αθανάσιου Κόκκοτου
Διαχειριστή Περιβάλλοντος-Περιβαλλοντολόγου
Σε προηγούμενο άρθρο μου εδώ ανέφερα τι είναι ακριβώς μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., σε αυτό το άρθρο θα αναφέρω ένα παράδειγμα για το πως ακριβώς λειτουργεί μια τέτοια επιχείρηση, έτσι ώστε να γίνει κατανοητή η σπουδαία σημασία που έχει για την Ελληνική κοινωνία.
Ίδρυση κοινωνικού φροντιστηρίου
Έστω λοιπόν ότι κάποια νεαρά άτομα, εκπαιδευτικοί, που δεν βρίσκουν δουλειά σε αυτή την οικονομική συγκυρία και βλέποντας γύρω τους πολλές φτωχές οικογένειες οι οποίες αδυνατούν να πληρώσουν τα υψηλά δίδακτρα των φροντιστηρίων για τα παιδιά τους, αποφασίζουν να δράσουν. Ανοίγουν λοιπόν ένα κοινωνικό φροντιστήριο για να παράσχουν αυτή την ενισχυτική διδασκαλία στα παιδιά των αδύναμων οικονομικά οικογενειών.
Σύμφωνα με τον νόμο λοιπόν, θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον 5 άτομα για να το ιδρύσουν. Αφού βρεθούν αυτά τα 5 άτομα, γράφουν μια επιστολή με την πρόθεσή τους στον δήμαρχο του δήμου που θέλουν να δραστηριοποιηθούν και συνοδευτικά, ένα business plan της επιχείρησης που πρόκειται να ανοίξουν. Η ενημέρωση του δημάρχου γίνεται, διότι αυτές οι επιχειρήσεις έχουν τοπικό χαρακτήρα και δραστηριοποιούνται μόνο εντος των ορίων ενός δήμου ή μιας περιφέρειας. Η ενημέρωση του δημάρχου βοηθάει επίσης και για την μελλοντική στήριξη της επιχείρησης όπως θα δούμε παρακάτω.
Πριν όμως λειτουργήσει μια τέτοια επιχείρηση θα πρέπει πρώτα να ολοκληρώσει τις διαδικασίες ένταξής της στο Μητρώο Κοινωνικών Επιχειρήσεων έτσι όπως περιγράφονται εδώ αφού πρώτα τα ιδρυτικά μέλη φτιάξουν ένα καταστατικό λειτουργίας της επιχείρησης για να το καταθέσουν και αυτό στο Μητρώο Κοινωνικών Επιχειρήσεων.
Η διαδικασία ίδρυσης και λειτουργίας είναι άμεση, τύπου fast-track, χωρίς υπερβολική γραφειοκρατία.
Κεφάλαιο
Το αρχικό κεφάλαιο του κοινωνικού φροντιστηρίου θα προέρχεται από ιδίους πόρους των ιδρυτικών μελών, από συνεισφορές των εταίρων καθώς και από τον ίδιο τον δήμο ο οποίος μπορεί να παραχωρήσει δικές του αναξιοποίητες κτηριακές υποδομές για την εγκατάσταση του φροντιστηρίου.
Χρηματοδότηση
Το επόμενο βήμα είναι να βρουν στρατηγικούς εταίρους πρόθυμους που θα τους χρηματοδοτήσουν για αυτή την δραστηριότητά τους και οι οποίοι θα λαμβάνουν για αυτή την χορηγία τους, ένα είδος βραβείου κοινωνικής «αριστείας» για την προβολή και τη διαφήμισή τους. Έτσι για παράδειγμα, μια εταιρεία σχολικών ειδών μπορεί μέσω της Ε.Κ.Ε (εταιρικής κοινωνικής ευθύνης) να χρηματοδοτεί το κοινωνικό φροντιστήριο ενώ η ίδια να διαφημίζεται γι αυτήν την χορηγία της μέσω ενός ειδικού σήματος.
Άλλη πηγή χρηματοδότησης είναι τα Ευρωπαϊκά και Εθνικά προγράμματα στα οποία το κοινωνικό φροντιστήριο μπορεί να συμπράξει με τους Ο.Τ.Α. και να διεκδικήσει πιο εύκολα τους πόρους των προγραμμάτων αυτών. Συγκεκριμένα τα προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση των Κοιν.Σ.Επ. ενδέχεται στο μέλλον να αυξηθούν, ενώ ήδη από το 2013 θα τρέξουν δίχρονα προγράμματα ενίσχυσης τέτοιων επιχειρήσεων με χορήγηση 10.000€ το έτος.
Το κοινωνικό φροντιστήριο θα μπορεί να λαμβάνει και έσοδα από τα δίδακτρα των μαθητών. Αυτά τα δίδακτρα θα είναι πολύ χαμηλά σε σχέση με αυτά της αγοράς εφόσον δεν θα συμπεριλαμβάνουν τα υψηλά κόστη έναρξης και λειτουργίας της επιχείρησης.
Ένας επιπλέον χρηματικός πόρος, μπορεί να προέρχεται από μικρά ή μεγάλα καταστήματα τα οποία θα ενισχύουν το καθένα με ό,τι μπορούν την επιχείρηση, είτε με κάποια χρήματα, είτε χωρίς χρήματα και με την προσφορά κάποιων υλικών όπως χρησιμοποιημένα έπιπλα, πίνακες κ.λ.π. Για την προσφορά τους αυτή, θα λαμβάνουν το κοινωνικό βραβείο που προαναφέραμε από τον ίδιο το δήμαρχο σε επίσημες τελετές επιτυγχάνοντας την διαφήμισή τους.
Τα έσοδα από τα δίδακτρα, βάση του νόμου 4019/2011, μοιράζονται σε ποσοστά ως εξής:
5% από τα κέρδη, θα πηγαίνει για το για αποθεματικό της επιχείρησης.
35% από τα κέρδη, θα δίνεται επιπλέον στους εργαζομένους ως κίνητρο παραγωγικότητας.
60% θα πηγαίνει για να καλύψει τις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης ή για την παραπέρα ανάπτυξή της και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Προσωπικό-πελάτες
Το 40% του προσωπικού που θα εργάζεται στο κοινωνικό φροντιστήριο θα προέρχεται από ευπαθείς κοινωνικά ομάδες καθώς και τα παιδιά που θα εξυπηρετούνται θα προέρχονται από παρόμοιες ομάδες και θα εγγράφονται βάσει κοινωνικών κριτηρίων.
Εσωτερική λειτουργία
Η εσωτερική λειτουργία του κοινωνικού φροντιστηρίου θα εμπίπτει στους κανόνες και τους νόμους της συμμετοχικής δημοκρατίας. Έτσι, όλα τα μέλη της εταιρείας (τα 5μέλη και οι εργαζόμενοι) λαμβάνουν από κοινού αποφάσεις με δικαίωμα ψήφου, ενώ, μέσω ανοιχτών προς το κοινό γενικών συνελεύσεων (όπου θα συμπεριλαμβάνονται οι γονείς των παιδιών) θα συζητιούνται γενικότερα προβλήματα της επιχείρησης, όπως π.χ. κάποια πιθανή μετακίνηση του φροντιστηρίου και κατά πόσο θα βολεύει τα παιδιά αυτό κ.λ.π.
Κίνητρα
Φορολόγηση των εσόδων δεν θα υπάρχει παρά μόνο ο φόρος εισοδήματος για τους μισθούς των εργαζομένων.
Αναπτύσσεται σε ένα χώρο που δεν υπάρχει ανταγωνισμός από την αγορά, στο παράδειγμά μας, τα παιδιά που αδυνατούν να πληρώσουν τα δίδακτρα των ιδιωτών της αγοράς δεν είναι επιθυμητοί πελάτες γι΄αυτούς οπότε και το κοινωνικό φροντιστήριο δεν «κλέβει» τους πελάτες τους.
Οι επιχειρήσεις αυτές λόγω του κοινωνικού τους χαρακτήρα και οφέλους, χαίρουν την πλήρη υποστήριξη του κράτους το οποίο τα στηρίζει για να έχουν εύκολη πρόσβαση σε χρηματοπιστωτικά προϊόντα (δάνεια κ.λ.π.).
Κοινωνικά οφέλη
Τα οφέλη της κοινωνίας από την δημιουργία τέτοιων επιχειρήσεων έγκειται στο γεγονός ότι:
Βοηθούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες να μην αποκλειστούν από την κοινωνία, όπως στο παράδειγμά μας τα παιδιά των φτωχότερων οικογενειών.
Κινητοποιούν για την λειτουργία τους, όλες τις κοινωνικές ομάδες να συμβάλουν από κοινού για το κοινό καλό, καλλιεργώντας μια κουλτούρα κοινωνικής αλληλεγγύης. Στο παράδειγμα του κοινωνικού φροντιστηρίου, είχαμε τους επιχειρηματίες που πρόσφεραν κάποια από τα προϊόντα τους για να στηρίξουν την επιχείρηση ή ακόμα και τους πολίτες του δήμου που μπορούν να συνεισφέρουν με το να προσφέρουν και αυτοί παλιά αντικείμενα σε εθελοντική βάση, δημιουργώντας έτσι, ένα ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο ανταλλαγών.
Επίσης, αφού τα έσοδα δεν φορολογούνται και ένα μεγάλο μέρος τους επανεπενδύεται για την μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους, (στο παράδειγμα μας η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας) έχει ως αποτέλεσμα τα χρήματα να ανακυκλώνονται στο μεγαλύτερο μέρος τους εντός της κοινωνίας και να μην διαφεύγουν από αυτην.
Μέσω λοιπόν αυτών των επιχειρήσεων το κράτος επιδιώκει την μεταφορά άσκησης κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας από μέρος του, εφόσον πλέον δεν μπορεί να την ασκήσει, προς τους πολίτες με χρηματικό όφελός τους. Για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού και της κερδοσκοπίας στην αγορά, με την μηδαμινή της κοινωνική ευαισθησία, αυτές οι κοινωνικές επιχειρήσεις ήρθαν σαν όαση σε αυτό το άνυδρο οικονομικό και κοινωνικό τοπίο. Ας ελπίσουμε πως θα λειτουργήσουν και εδραιωθούν στη χώρα μας λειτουργώντας ως εφαλτήριο για μια μελλοντική αλληλέγγυα κοινωνία.
Πηγές:
